UYGULAMALI DAVRANIŞ ANALİZİ (UDA)

    UDA                                    

Uygulamalı Davranış Analizi Eğitimi, çocukların bilhassa sosyal davranışlarında değişiklik yapmayı hedefleyen bir eğitim olarak karşımıza çıkmaktadır. Davranışsal yöntem olarak da bilinen bu eğitim, çocukların çevre ile etkileşimlerinin çocuktaki davranışları belirlediği ön kabulünden yola çıkmaktadır. Bilindiği üzere çocukların davranışları, çevre tarafından ya ödüllendirilmekte ya da cezalandırılmaktadır. Bu ise çocuğun davranışlarının şekillenmesine ve davranışların karakteristiğinin belirlenmesine neden olmaktadır. Çocukların davranışları, ödül ya da ceza metotları kapsamında değiştirilebilmektedir. Uygulamalı Davranış Analizi Eğitimi’nin pek çok özelliği bulunmaktadır. Bu özellikler, bu disiplinin diğer disiplinlerden ayrılmasını olanaklı hale getirmektedir.
Uygulamalı Davranış Analizi Eğitimi’nin Önemli Noktaları Nelerdir?
Uygulamalı Davranış Analizi Eğitimi, pek çok önemli noktadan meydana gelmektedir. Çocukların davranışlarında çeşitli teknikler kapsamında değişiklik yapılabileceğini savunan bu eğitim, davranışsal yöntem olarak da bilinmektedir. Bu eğitimin önemli noktaları aşağıdaki gibi sıralanabilmektedir:
• Genellenebilir olmalı
• Kavramsal olmalı
• Davranışsal olmalı
• Uygulamalı olmalı
• Kullanılabilir olmalı
• Kesin ve etkili olmalı
Bu yöntemin uzman kişi rehberliğinde yürütülmesi oldukça önemlidir. Çocukta var olan ve sorunlu olarak nitelendirilen davranışların kaynağının ne olduğu belirlenmeli ve bu tespit sonrasında çocuğun sorunlu davranışlarında çeşitli yöntemler dahilinde değişikliklere gidilmelidir.
Uygulamalı Davranış Analizi Eğitimi’nin Özellikleri Nelerdir?
Çocukların sorunlu davranışlarında değişikliklerin yapılmasını hedefleyen Uygulamalı Davranış Analizi Eğitimi belli başlı özelliklere sahiptir ve bu özellikler, bu disiplinin diğer disiplinlerden farkını da ortaya çıkarmaktadır. Eğitimin özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
• Bu yöntem oldukça pratiktir. Yani aslında amaç, bir kişinin istenilen şeyi etkili bir şekilde nasıl yapıldığını belirlemektir.
• Bu yöntem davranışın sosyal açıdan önemi üzerinde durmaktadır.
• Yöntem kapsamında yapılan çalışmaların açıklamaları ve yöntemleri detaylı bir şekilde belirtilmek durumundadır. Bu noktada teknolojik cihazlardan yararlanmakta fayda bulunmaktadır.
• Yöntem kapsamında kullanılan tekniklerin davranışsal prensiplere uyması gerekmektedir.
• Yöntem kapsamında kullanılmak olan tekniklerin genellenebilir olması oldukça önemlidir.
• Yöntem dahilinde varılan sonucun etkili olması gerekmektedir.
Eğitimin özellikleri yukarıdaki gibi sıralanabilmektedir. Çocukların sorunlu davranışlarını gidermeyi amaçlayan eğitimin etkili sonuçlar verebilmesi uygun tekniklerin kullanılması gerekmektedir.
Uygulamalı Davranış Analizi Eğitimi Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Uygulamalı Davranış Analizi Eğitimi sürecinde dikkat edilmesi gereken pek çok husus bulunmaktadır. Değiştirilmesi hedeflenen davranışın detaylı bir şekilde incelenmesi gerekmektedir. Bireyin hayatının çok daha kolaylaşması için değiştirilmesi istenen “hedef davranış”ın detayları belirlendiği takdirde, yöntem kapsamında sıkıntılı bir sürece girilmesi engellenmiş olmaktadır. Bu nedenle bu yöntemi uygulayacak olan uzmanın dikkatli olması ve gerekli incelemeleri yaptığına emin olması gerekmektedir. Çeşitli adımlar ile birlikte değiştirilmesi istenen davranış ile ilgili veriler elde edilerek bu davranışın yöntem dahilinde değiştirilmesi olanaklı hale gelmektedir. Doğru uygulandığında oldukça başarılı bir yöntem olan Uygulamalı Davranış Analizi, kişinin çevresi ile olan uyum problemlerini gidermekte ve var olan sorunların minimum seviyeye inmesi sağlanmaktadır.